Terza Parte > Cristo > La preghiera di Cristo > Se la preghiera di Cristo sia stata sempre esaudita
Tertia pars
Quaestio 21
Articulus 4
[47817] IIIª q. 21 a. 4 arg. 1 Ad quartum sic proceditur. Videtur quod Christi oratio non fuerit semper exaudita. Petiit enim a se removeri calicem passionis, ut patet Matth. XXVI, qui tamen ab eo non fuit translatus. Ergo videtur quod non omnis eius oratio fuerit exaudita.
|
|
Terza parte
Questione 21
Articolo 4
[47817] IIIª q. 21 a. 4 arg. 1
SEMBRA che la preghiera di Cristo non sia stata sempre esaudita. Infatti:
1. Domandò che fosse allontanato da lui il calice della passione, come risulta dal Vangelo, e non fu allontanato. Dunque non ogni sua preghiera è stata esaudita.
|
[47818] IIIª q. 21 a. 4 arg. 2 Praeterea, ipse oravit ut peccatum suis crucifixoribus ignosceretur, ut patet Luc. XXIII. Non tamen omnibus fuit illud peccatum dimissum, nam Iudaei fuerunt pro illo peccato puniti. Ergo videtur quod non omnis eius oratio fuerit exaudita.
|
|
[47818] IIIª q. 21 a. 4 arg. 2
2. Pregò che ai suoi crocifissori fosse rimesso quel peccato, come attesta il Vangelo. Ma a tutti non fu rimesso, perché i Giudei ne furono puniti. Dunque non ogni sua preghiera fu esaudita.
|
[47819] IIIª q. 21 a. 4 arg. 3 Praeterea, dominus oravit pro his qui erant credituri per verbum apostolorum in ipsum, ut omnes in eo unum essent, et ut pervenirent ad hoc quod essent cum ipso. Sed non omnes ad hoc perveniunt. Ergo non omnis eius oratio est exaudita.
|
|
[47819] IIIª q. 21 a. 4 arg. 3
3. Il Signore pregò "per quelli che avrebbero creduto in lui sulla parola degli Apostoli, perché tutti fossero in lui una cosa sola", e perché a lui si riunissero. Ma non tutti raggiungono questa meta. Dunque non tutte le sue preghiere sono state esaudite.
|
[47820] IIIª q. 21 a. 4 arg. 4 Praeterea, in Psalmo dicitur, in persona Christi, clamabo per diem, et non exaudies. Non igitur omnis eius oratio est exaudita.
|
|
[47820] IIIª q. 21 a. 4 arg. 4
4. Il Salmista mette sulle labbra di Cristo queste parole: "Mio Dio, grido di giorno e non rispondi". Dunque non ogni sua preghiera è stata esaudita.
|
[47821] IIIª q. 21 a. 4 s. c. Sed contra est quod apostolus dicit, Heb. V, cum clamore valido et lacrymis offerens, exauditus est pro sua reverentia.
|
|
[47821] IIIª q. 21 a. 4 s. c.
IN CONTRARIO: L'Apostolo afferma che Cristo, "avendo offerto preghiere con grida e lacrime, fu esaudito per la sua pietà".
|
[47822] IIIª q. 21 a. 4 co. Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, oratio est quodammodo interpretativa voluntatis humanae. Tunc ergo alicuius orantis exauditur oratio, quando eius voluntas adimpletur. Voluntas autem simpliciter hominis est voluntas rationis, hoc enim absolute volumus quod secundum deliberatam rationem volumus. Illud autem quod volumus secundum motum sensualitatis, vel etiam secundum motum voluntatis simplicis, quae consideratur ut natura, non simpliciter volumus, sed secundum quid, scilicet, si aliud non obsistat quod per deliberationem rationis invenitur. Unde talis voluntas magis est dicenda velleitas quam absoluta voluntas, quia scilicet homo hoc vellet si aliud non obsisteret. Secundum autem voluntatem rationis, Christus nihil aliud voluit nisi quod scivit Deum velle. Et ideo omnis absoluta voluntas Christi, etiam humana, fuit impleta, quia fuit Deo conformis, et per consequens, omnis eius oratio fuit exaudita. Nam et secundum hoc aliorum orationes adimplentur, quod sunt eorum voluntates Deo conformes, secundum illud Rom. VIII, qui autem scrutatur corda, scit, idest, approbat, quid desideret spiritus, idest, quid faciat sanctos desiderare, quoniam secundum Deum, idest, secundum conformitatem divinae voluntatis, postulat pro sanctis.
|
|
[47822] IIIª q. 21 a. 4 co.
RISPONDO: Come si è già detto, la preghiera è l'interprete della volontà umana. Dunque uno viene esaudito, quando si compie la sua volontà. Ora, la volontà umana in senso proprio è la volontà come ragione, perché noi vogliamo in modo assoluto ciò che vogliamo con deliberazione razionale. Invece ciò che vogliamo con la sensibilità, o anche con la volontà come natura, non lo vogliamo in modo assoluto, ma in maniera condizionata, a patto cioè che nulla si opponga da parte della deliberazione razionale. Perciò un tale volere è una velleità più che una volontà assoluta, poiché si vorrebbe, se non ci fossero certi impedimenti.
Ebbene, Cristo secondo la sua volontà come ragione non voleva altro che quanto sapeva essere voluto da Dio. Per cui ogni volontà assoluta di Cristo, anche umana, fu soddisfatta, essendo essa conforme a Dio, e quindi fu esaudita ogni sua preghiera. Infatti da questa conformità al volere di Dio dipende l'esaudimento anche delle preghiere di tutti, come dice S. Paolo: "Colui che scruta i cuori, sa", cioè approva, "che cosa desideri lo Spirito", vale a dire che cosa faccia desiderare ai santi, "perché secondo Dio", cioè in conformità alla volontà divina, "lo Spirito intercede per i santi".
|
[47823] IIIª q. 21 a. 4 ad 1 Ad primum ergo dicendum quod illa petitio de translatione calicis diversimode a sanctis exponitur. Hilarius enim, super Matth., dicit, quod autem ut a se transeat rogat, non ut ipse praetereatur orat, sed ut in alterum id quod a se transit excedat. Atque ideo pro his orat qui passuri post se erant, ut sit sensus, quomodo a me bibitur calix passionis, ita ab aliis bibatur, sine spei diffidentia, sine sensu doloris, sine metu mortis. Vel, secundum Hieronymum, signanter dicit, calix iste, hoc est, populi Iudaeorum, qui excusationem ignorantiae habere non potest, si me occiderit, habens legem et prophetas, qui me vaticinantur. Vel, secundum Dionysium Alexandrinum, quod dicit, transfer calicem istum a me, non hoc est, non adveniat mihi, nisi enim advenerit, transferri non poterit. Sed, sicut quod praeterit nec intactum est nec permanens, sic salvator leviter invadentem tentationem flagitat pelli. Ambrosius autem et Origenes et Chrysostomus dicunt quod petiit quasi homo naturali voluntate mortem recusans. Sic igitur, si intelligatur quod petierit per hoc alios martyres suae passionis imitatores fieri, secundum Hilarium; vel si petiit quod timor bibendi calicis eum non perturbaret; vel quod mors eum non detineret, omnino impletum est quod petivit. Si vero intelligitur petiisse quod non biberet calicem passionis et mortis; vel quod non biberet ipsum a Iudaeis, non quidem est factum quod petiit, quia ratio, quae petitionem proposuit, non volebat ut hoc impleretur; sed, ad instructionem nostram, volebat declarare nobis suam voluntatem naturalem, et sensualitatis motum, quam, sicut homo, habebat.
|
|
[47823] IIIª q. 21 a. 4 ad 1
SOLUZIONE DELLE DIFFICOLTÀ: 1. La richiesta dell'allontanamento del calice viene interpretata in vari modi dai Santi (Padri). S. Ilario scrive: "Chiedendo che il calice passi da lui, non prega d'evitarlo, ma di farne partecipi gli altri. Prega dunque per coloro che avrebbero sofferto dopo di lui, in questo senso: Come io bevo il calice della passione, così lo bevano altri senza scoramento, senza paura di soffrire, senza paventare la morte".
Oppure, secondo S. Girolamo: "Parlando di questo calice, Cristo parla del popolo giudaico, il quale non può essere scusato per ignoranza se mi uccide, avendo la legge e i profeti che mi hanno preannunziato".
Oppure, secondo S. Dionigi d'Alessandria: "Le parole: "Allontana da me questo calice", non significano: "Non mi si accosti", perché non si può allontanare, se non ciò che si accosta. Ma a somiglianza di ciò che tocca solo di passaggio, il Salvatore prega che la tentazione sia respinta appena lo abbia sfiorato".
Al contrario S. Ambrogio, Origene e il Crisostomo dicono che pregò "come un uomo che rifugge dalla morte" per volontà naturale.
Allora, se intendiamo la sua preghiera nel senso che i martiri imitassero la sua passione secondo l'interpretazione d'Ilario, o che il timore del calice da bere non lo spaventasse, o che la morte non lo trattenesse, la sua preghiera fu completamente esaudita. Invece se intendiamo che abbia domandato di non bere il calice della passione e della morte o di non berlo per mano dei Giudei, ciò che domandava non è avvenuto, perché la sua ragione che presentava la richiesta, non ne voleva il compimento; ma a nostra istruzione voleva manifestare a noi la sua volontà naturale e la propensione sensitiva che aveva come uomo.
|
[47824] IIIª q. 21 a. 4 ad 2 Ad secundum dicendum quod dominus non oravit pro omnibus crucifixoribus, neque etiam pro omnibus qui erant credituri in eum, sed pro his solum qui erant praedestinati ut per ipsum vitam consequerentur aeternam.
|
|
[47824] IIIª q. 21 a. 4 ad 2
2. Il Signore non pregò per tutti i suoi crocifissori e neppure per tutti coloro che avrebbero creduto in lui, ma solo per quelli che erano predestinati a ottenere per i suoi meriti la vita eterna.
|
[47825] IIIª q. 21 a. 4 ad 3 Unde patet etiam responsio ad tertium.
|
|
[47825] IIIª q. 21 a. 4 ad 3
3. È così risolta anche la terza difficoltà.
|
[47826] IIIª q. 21 a. 4 ad 4 Ad quartum dicendum quod, cum dicit, clamabo et non exaudies, intelligendum est quantum ad affectum sensualitatis, quae mortem refugiebat. Exauditur tamen quantum ad affectum rationis, ut dictum est.
|
|
[47826] IIIª q. 21 a. 4 ad 4
4. Le parole "grido e non mi rispondi" devono intendersi del desiderio della sensibilità che rifuggiva dalla morte. Viene esaudito invece il suo desiderio razionale, come si è detto.
|
Alla Questione precedente
|
|
Alla Questione successiva
|
|
|